Τρίτη 22 Σεπτεμβρίου 2009

Περί εκλογών (ΙΙ)...



Για όσους ακόμα πιστεύουν ότι ο διάλογος είναι η πεμπτουσία της δημοκρατίας και ότι σε λίγες ημέρες θα έχουμε τη γιορτή της, διότι θα εκφράσει ο λαός ελεύθερα τη γνώμη του, ας τολμήσουμε να σκεφθούμε πάνω στη "γλώσσα", στη "λογική", στη "συνείδηση" και στην "επικοινωνία", δηλαδή, σε όλες τις αρετές που ισχυρίζεται ότι διαθέτει ο homo sapiens και τις οποίες ισχυρίζεται ότι προάγει η αστική δημοκρατία λειτουργώντας μέσω της δυναμικής τους...

Ας θυμηθούμε - για άλλη μία φορά - τον Nietzsche: 

"η συνείδηση γενικά αναπτύχθηκε μόνο κάτω από την πίεση της ανάγκης για επικοινωνία. (...) η συνειδητή σκέψη παίρνει τη μορφή λέξεων, δηλαδή σημείων επικοινωνίας, και το γεγονός αυτό αποκαλύπτει την καταγωγή της συνείδησης. Με λίγα λόγια, η ανάπτυξη της γλώσσας και η ανάπτυξη της συνείδησης (όχι του λογικού, αλλά του τρόπου με τον οποίο γίνεται συνειδητό το λογικό) πάνε χέρι-χέρι. Η συνειδητοποίηση των αισθητηριακών μας εντυπώσεών μας, η ικανότητα μας να τις σταθεροποιούμε και να τις βγάζουμε έξω από μας, μεγαλώναν σε αναλογία με την ανάγκη μας να τις ανακοινώσουμε σε άλλους μέσω σημείων". {1}.


Επειδή, λοιπόν, η σύγχρονη αστική δημοκρατία έχει κατανοήσει ότι δε λειτουργεί μέσω διαλόγου, αλλά μέσω του κώδικα της επικοινωνίας και του θεάματος, καλό είναι, αν θέλουμε, να πλησιάσουμε όσο γίνεται πιο κοντά σε αυτό που θέλουν να μας πουν να μη δίνουμε σημασία στο στημένο πλαίσιο διαλόγου (debate) μεταξύ των πολιτικών αρχηγών, αλλά στον κώδικα επικοινωνίας (διαφημίσεις) των κομμάτων...

Τι σημεία επικοινωνίας μας εκπέμπουν; Αν δούμε προσεκτικά τη διαφήμιση της ΝΔ, θα καταλάβουμε ότι χρειαζόμαστε έναν Ηγέτη. Αν ακολούθως δούμε εξίσου προσεκτικά τη διαφήμιση του ΠΑΣΟΚ, θα καταλάβουμε ότι χρειαζόμαστε ένα Κράτος. Αν τώρα αποφασίσουμε να τα συνδυάσουμε, για να μην μείνει κανείς παραπονεμένος και για να είμαστε σίγουρα με τον νικητή, καλό είναι να γνωρίζουμε ότι αυτό που μας προτείνεται ως λύση έχει ένα όνομα βαρύ σαν ιστορία:

Εθνικο-σοσιαλισμός!

Γιατί όχι; Έχει να προτείνει κανείς κάτι καλύτερο; Έχει επινοήσει κανείς καινούργια σημεία επικοινωνίας;

Αν όχι, τουλάχιστον ας αντιστρέψει τα ήδη υπάρχοντα. Όπως έλεγε και ο Μάο, "αφήστε όλα τα λουλούδια να ανθίσουν" (έστω και στον ίδιο φάκελο, έστω και στην ίδια κάλπη)


{1}.Nietzsche F., Η Χαρούμενη Γνώση, παρ. 354, μτφρ. Λ. Τρουλινού, (Εξάντας, 1996). 

Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 2009

Περί εκλογών...


Επειδή μάλλον θα έχουμε σοσιαλισμό πρίν τις 18 Οκτωβρίου, είμαστε αναγκασμένοι να προχωρήσουμε σε ένα σύντομο όσο και εν θερμώ σχόλιο σχετικά με τη διενέργεια των εθνικών εκλογών. Σας θυμίζει τίποτα η παρακάτω φωτογραφία;

Είναι ένας τσοπάνης που καθοδηγεί τα πρόβατα του όχι με τσοπανόσκυλα, αλλά χάρη στη δύναμη μιας φωτογραφίας ενός λύκου...Νομίζουμε ότι δεν πρέπει να εκπλαγεί κανείς μας. Είναι κάτι που το έχουμε συνηθίσει. Απλώς, η διαφορά είναι ότι ο δυτικός άνθρωπός σε σχέση με το πρόβατο διαλέγει τη φωτογραφία του λύκου που του αρέσει, δίχως μάλιστα να έχει και κάποιο κόστος, όπως συμβαίνει αλλού - εκεί που με τη βοήθεια των όπλων μας - προσπαθούν να μας αντιγράψουν. 

Όμως, όπως λέει και ο ποιητής του δυτικού πολιτισμού, ο οποίος έχει βαρεθεί από την επανάληψη του ίδιου έργου, δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά...

Ή με πιο "φιλοσοφικούς" όρους: "Ο κοινοβουλευτισμός - δηλαδή η δημόσια άδεια να διαλέγουμε ανάμεσα σε πέντε βασικές πολιτικές γνώμες - κολακεύει πολλούς από εκείνους που θα ήθελαν να φαίνονται ανεξάρτητοι και αγωνιζόμενοι υπέρ των δικών τους γνωμών. Τελικά, όμως, δεν έχει σημασία αν υποχρεώνεται η αγέλη να έχει μία γνώμη ή αν τις επιτρέπεται να έχει πέντε. Όποιος δε συμμερίζεται καμία από τις πέντε γνώμες και στέκει απόμερα έχει πάντα εναντίον του όλη την αγέλη". {1}

Δεν υποστηρίζουμε τον ατομικισμό ως λύση (αυτή είναι μία βαθιά συντηρητική ανάγνωση του Nietzsche, δηλαδή, η πλέον εύκολη και βιαστική ανάγνωση του Nietzsche), απλώς δεν υποστηρίζουμε ότι τα συλλογικά υποκείμενα αμφισβήτησης και αντι-γραφής μπορούν να προκύψουν μέσα από διαδικασίες πίσω από το παραβάν οι οποίες βασίζονται σε μία λογική αντιπροσώπευσης και επιβεβαίωσης μιας εδραιωμένης ταυτότητας και υποκειμενικότητας - όπως του πολίτη ή του στρατευμένου ιδεολόγου.

Μάλλον, το "συγχρόνως πολιτικό, ηθικό, κοινωνικό και φιλοσοφικό πρόβλημα που τίθεται σε μας σήμερα δεν είναι να προσπαθήσουμε να ελευθερώσουμε το άτομο από το κράτος και τους θεσμούς του, αλλά να ελευθερωθούμε εμείς από το κράτος και από τον τύπο εξατομίκευσης που συνδέεται με αυτό. Πρέπει να προωθήσουμε νέες μορφές υποκειμενικότητας απορρίπτοντας τον τύπο ατομικότητας που μας επιβλήθηκε εδώ και πολλούς αιώνες". {2}

Μεταφράζουμε: το θέμα δεν είναι να ελευθερωθεί ένα πρόβατο από το κοπάδι, αλλά να ελευθερωθεί το κοπάδι από την προβιά που του έχει φορεθεί, για να συμπεριφέρεται ως πρόβατο.  

Ας το προσπαθήσουμε, επινοώντας και κανενάν τρόπο πιο αποτελεσματικό από αυτόν που μας φόρεσαν!

{1}.Nietzsche F., Η Χαρούμενη Γνώση, παρ. 174, μτφρ. Λ. Τρουλινού, (Εξάντας, 1996). 

{2}. Foucault M., Δύο Δοκίμια για το Υποκείμενο και την Εξουσία, μτφρ. Λ. Τρουλινού, στο Η μικροφυσική της εξουσίας, (Ύψιλον, 1991), σ. 86.