Επ' αφορμή του θανάτου του Michael Jackson...

Με πρόσχημα την επικαιρότητα κάνουμε ένα άνοιγμα σε πιο εμπορικά θέματα, διότι στη ζωή δεν είναι όλα άσπρο- μαύρο...

Ο Michael Jackson δεν το κατάλαβε παρά τα όσα έλεγε...

Ε, ας μη τα βάψουμε μαύρα...

Καλύτερα, να κάνουμε το σώμα μας όπλο αποδόμησης απέναντι στα επιβεβλημένα δίπολα του πολιτισμού μας (λευκός-μαυρος, υγιής-ασθενής, ετεροφυλόφιλος-ομοφυλόφιλος κ.ο.κ.), παρά μήτρα επιβεβαιώσης τους...

Αυτός είναι και ο στόχος κάθε γενεαλογικής έρευνας, η οποία, κατά τον Foucault, δεν είναι ούτε άσπρη ούτε μαύρη, αλλά γκρίζα και "εγκαθίσταται στο σημείο όπου το σώμα και η ιστορία συναρθρώνονται. Αποστολή της είναι να δείξει το κατάστικτο από τα αποτυπώματα της ιστορίας σώμα, να δείξει την ιστορία καθώς συντρίβει το σώμα." {1}

Τα δικά μας σώματα ποια ιστορία έχουν; Ποιες δυνάμεις επιχειρούν να τα συνθλίψουν;

(Study after Velazquez's Portrait of Pope Innocent X 1953
Francis Bacon)

{1}. M. Foucault, Nietzsche, Γενεαλογία, Ιστορία, μτφρ. Δ. Γκινοσάτης, (Πλέθρον, 2004), σ.57

Αναζητώντας το χαμένο χρόνο (III) . . .

(Του συνεργάτη μας Marcel Proust, ο οποίος αναζητά – απεγνωσμένα – τη χαμένη πατρίδα…)

Λίγες ημέρες μετά τις Ευρωεκλογές, τι συμπεράσματα μπορούμε, άραγε, να εξάγουμε;

Ποιο, εν τέλει, αποτελεί το κρισιμότερο ζήτημα και το ουσιαστικότερο πρόβλημα; Τα υψηλότατα ποσοστά αποχής – που προβληματίζουν όσους και όσες εξακολουθούν να πιστεύουν στην αυταπάτη της εκλογικής διαδικασίας και στην ψευδαίσθηση δημοκρατίας που προσπαθούν να μας πείσουν ότι συνεπάγεται – η εξαιρετικά ανησυχητική άνοδος της ακροδεξιάς, ή η, εξίσου ανησυχητική, πτώση της αριστεράς;

Εν μέσω μίας δεινότατης, χρηματοπιστωτικής – και, όχι μόνο – κρίσης της οποίας οι πολυποίκιλες, δυσμενέστατες επιπτώσεις έχουν ήδη γίνει αισθητές στην πλειοψηφία των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών, γιατί ο κόσμος ψάχνει να βρει ασφάλεια και σιγουριά στα προπύργια του ακραίου συντηρητισμού; Γιατί το μοναδικό πρόβλημα καθίσταται ο Άλλος; Γιατί η λύση αναζητείται στο στιγματισμό, την απομόνωση, και την περιθωριοποίηση; Γιατί ικανοποιείται το κοινό αίσθημα και εφησυχάζονται όλοι του οι φόβοι με τη δημιουργία στρατοπέδων συγκέντρωσης για τους μετανάστες;

Γιατί γίνονται εχθροί αυτοί που δε μπορέσαμε να κάνουμε συνοδοιπόρους μας στην εξέγερση; 

Γιατί η αντίστασή μας δεν μπορεί να εστιάσει στους πραγματικούς υπαιτίους οι οποίοι μπορεί να βρίσκονται αλλού από εκεί που φανταζόμαστε, («ο μεγαλύτερος εχθρός, ο στρατηγικός αντίπαλος είναι ο φασισμός. Και όχι μόνο ο ιστορικός φασισμός, ο φασισμός του Hitler και του Mussolini – ο οποίος ήταν ικανός να κινήσει και να χρησιμοποιήσει την επιθυμία των μαζών τόσο αποτελεσματικά – αλλά επίσης ο φασισμός εντός όλων μας, στα κεφάλια μας και στην καθημερινή μας συμπεριφορά, ο φασισμός που μας παρακινεί να αγαπάμε την εξουσία, να επιθυμούμε αυτό ακριβώς που μας κυριαρχεί και μας εκμεταλλεύεται») {1}

 και όχι μόνο στους πλέον προφανείς; 

Γιατί, σε τελική ανάλυση, αδυνατούμε να συνειδητοποιούμε ότι, μέσα στο δαιδαλώδες πλέγμα των κυρίαρχων εξουσιαστικών σχέσεων, είμαστε όλοι και όλες μετανάστες σε μια πατρίδα, τη γη;

{1}. M. Foucault, Preface to Anti-Oedipus.

Μήπως ξεχάσαμε κάτι;

Τελικά, μήπως ο Δεκέμβρης έχει ανοιχτούς κάποιους λογαριασμούς; Μήπως αφήσαμε κάποιους όχι ''συντρόφους'' - γιατί οι συντροφοι γνωρίζονται στα δύσκολα - αλλά συνανθρώπους μας, πίσω μας; Μήπως είναι οι ίδιοι που ήταν μόνοι τους και πριν το Δεκέμβρη;

Θυμάται, άραγε, κανείς ότι πριν αντιληφθεί η αγνή και πάνσεπτη νεολαία ότι οι δρόμοι δεν ανήκουν αποκλειστικά στα αυτοκίνητα και δη τα Cayenne αλλά και στους πεζούς, υπήρξαν κάποιοι συνάνθρωποί μας που προσπάθησαν να δείξουν το δρόμο...

Αντί, όμως, ο Δεκέμβρης να συνδεθεί με αυτούς τους ανθρώπους, των οποίων η εξέγερση και ο αγώνας δεν είναι και τόσο μακριά από τον αγώνα της υπόλοιπης κοινωνίας, όπως μας θυμίζει και ο Foucault: "Αν υπάρχει κάποιο συνολικό επίμαχο πολιτικό ζήτημα σχετικό με τη φυλακή, αυτό δεν είναι αν αυτή θα είναι σωφρονιστική ή όχι. Αν οι δικαστές, οι ψυχίατροι ή οι κοινωνιολόγοι θα ασκούν σ' αυτήν μεγαλύτερη εξουσία από τους διοικητές ή τους επιτηρητές. Σε τελευταία ανάλυση, το ζήτημα δεν συνίσταται καν σαν εναλλακτική πρόταση: φυλακή ή κάτι άλλο από τη φυλακή. Το πρόβλημα τούτη τη στιγμή είναι μάλλον η ραγδαία άνοδος αυτών των συστημάτων ομαλοποίησης, καθώς και η όλη έκταση των συνεπειών της εξουσίας που συνεπάγονται, ενώ καθιερώνονται νέες αντικειμενικές πραγματικότητες" {1}, προτίμησε τον αυτοθαυμασμό και τα χριστουγεννιάτικα ψώνια...
Αυτές τις νέες αντικειμενικές πραγματικότητες, αυτές τις νέες μορφές φασισμού δεν μπόρεσε να αναδείξει ο Δεκέμβρης, διότι δεν τις πήρε καν μυρωδιά...
Διότι είναι φασισμός όχι μόνο από την πλευρά της εξουσίας, αλλά και από την πλευρά της αντίστασης το γεγονός ότι άνθρωποι που βρέθηκαν στο δρόμο του Δεκέμβρη βρίσκονται ακόμα προφυλακισμένοι και δίχως την έμπρακτη συμπαράσταση όσων πίνουν νερό στο όνομα του ''Δεκέμβρη''...
Διότι είναι φασισμός - όχι τόσο από την πλευρά του κράτους - αλλά από την πλευρά όλων εκείνων που βγαίνουν στο δρόμο για τον Αλέξη (τον Έλληνα, το μαθητή, το παιδί της διπλανής πόρτας, το είδωλό μας στον καθρέφτη σε τελική ανάλυση...) αλλά δεν λένε κάν μία κουβέντα για την Κωνσταντίνα Κούνεβα, την Κατερίνα Γκουλιώνη, και κάθε φυλακισμένο που κάνει το σώμα του όπλο, όπως το έκανε και το Νοέμβρη, αλλά εμείς κοιμόμασταν...
Εν τέλει, ο Δεκέμβρης αφορά την νεοελληνική νεολαία και μόνο αυτή; Οι νεοέλληνες όταν έρχονται αντιμέτωποι με τον Ξένο τι κάνουν; Κλείνουν τα μάτια; Ή ακόμα χειρότερα, βαυκαλίζονται ότι έδειξαν πάλι το δρόμο και στον υπόλοιπο κόσμο;
Ευτυχώς, όμως, υπάρχουν νέοι που μιλούν για το πρόβλημα του εκφασισμού τηw νεολληνικής κοινωνίας, όπως ο Γιώργος Λάνθιμος που βραβεύθηκε στις Κάννες για την ταινία του...
Ευτυχώς, όμως, υπάρχουν νέοι που δείχνουν ότι δεν έχουν μόνο τα αυτιά τοίχους, αλλά και οι τοίχοι έχουν αυτιά:

{1}. Foucault M., Επιτήρηση και Τιμωρία: Η Γέννηση της Φυλακής, σ. 407.